Samowola budowlana – konsekwencje, kary, legalizacja.
Definicja.
Samowola budowlana określana jest jako wykonanie budynku, budowa, nadbudowa, przebudowa, dobudowa lub inne przeprowadzenie inwestycji lub inna czynność związana z budową, która wymaga zgłoszenia lub wymaga uzyskania pozwolenia na budowę.
Wykonanie samowoli budowlanej niezgodnie z przepisami obarczone jest konsekwencjami finansowymi, bo budującemu grozi wysoka kara za doprowadzenie do stanu zgodnego z prawem określana potoczenie jako opłata legalizacyjna lub w pewnych sytuacjach inwestorowi grozi poza koniecznością zapłaty kary konieczność rozbiórki postawionego budynku a nawet kara ograniczenia lub pozbawienia wolności. Konsekwencje podjęcia decyzji o wykonywaniu robót bez przeprowadzania procedury wymaganej przez przepisy prawa są surowe i a kary wysokie co oznacza, że nie warto prowadzić działań budowlanych bez spełnienia wymogów formalnych.
A może legalizacja samowoli? W jaki sposób zalegalizować samowolę budowlaną?
Aby zalegalizować samowolę budowlaną należy skompletować wszystkie wymagane do uzyskania pozwolenia dokumenty i przedstawić je organowi na jego żądanie wraz z wnioskiem o legalizację wykonanego obiektu. Organ przeanalizuje dokumenty i jeżeli nie zachodzą przeszkody prawne umożliwiające legalizację, to wyliczy opłatę legalizacyjną, którą należy uiścić w celu legalizacji. Opłaty legalizacyjne są zwykle bardzo wysokie. Jeżeli organ poza wyliczeniem opłaty zobowiąże inwestora do spełnienia jeszcze innych warunków to dopiero ich spełnienie spowoduje zalegalizowanie obiektu. Jeżeli inwestor stwierdzi, że jednak nie chce dokonywać legalizacji lub jeżeli uzna, że wyliczona opłata legalizacyjna jest zbyt wysoka to wówczas organ wyda decyzję administracyjną o rozbiórce. Rozbiórki należy dokonać na własny koszt. Decyzja o rozbiórce nie może wskazywać okresu w jakim rozbiórka ma być dokonana. Zapis w decyzji wskazujący okres dokonania rozbiórki jest nieprawidłowy.
Jaka jest wysokość opłaty legalizacyjnej?
Wysokość opłaty legalizacyjnej zależy od tego co inwestor wykonał bez uzyskania pozwolenia lub zgłoszenia. Inna opłata będzie w przypadku dobudowy, nadbudowy czy budowy garażu a inna opłata będzie dla budynku wielorodzinnego czy jednorodzinnego.
Opłata legalizacyjna na podstawie art. 59f ust. 2 prawa budowlanego wyliczana zostaje w następujący sposób:
Opłata legalizacyjna= 50x 500 zł x współczynnik kategorii obiektu x współczynnik wielkości obiektu
Współczynniki kategorii obiektu i współczynniki wielkości obiektu oraz stawka opłaty znajdują się w załączniku do ustawy prawo budowlane. W zależności od wskazanej w ustawie kategorii obiektu, współczynniki te różnią się między sobą.
Jako przykład wskazać należy opłatę legalizacyjną dla domu jednorodzinnego: Współczynnik kategorii obiektu 2,0 a współczynnik wielkości obiektu dla domu jednorodzinnego wskazanych jako kategoria I wynosi 1,0. Co oznacza, że wysokość opłaty legalizacyjnej wynosi 50 000 zł.
Jakie kary za samowolę budowlaną?
Kara grzywny, kara ograniczenia wolności i kara pozbawienia wolności do lat 2.
Czy czeka mnie rozbiórka samowoli?
Rozbiórka samowoli będzie konieczna dopiero jeżeli nie da się budowli zalegalizować. Przed wydaniem decyzji o rozbiórce, właściwy organ często daje możliwość usunięcia negatywnych skutków podjętych przez inwestora działań budowlanych po porównaniu umiejscowienia budynku z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego i jeśli istnieje taka możliwość prawna organ daje możliwość zalegalizowania budowy po spełnieniu wymogów formalnych i zapłaty wysokiej opłaty legalizacyjnej. Dla urzędów korzystniejsze jest wydanie decyzji legalizacyjnej niż decyzji o rozbiórce, bo uzyskają z tytułu legalizacji samowoli wysokie sumy. Odwrotnie sytuacja ma się dla inwestora.
