Wiele osób zastanawia się jak prawidłowo przekazać nieruchomość osobie bliskiej i jednocześnie zabezpieczyć swoje interesy, w razie konfliktu. Wiele panujących powszechnie opinii pokazuje, że ludzie boją się przekazywać nawet najbliższej rodzinie majątku w darowiźnie na wypadek niewdzięczności lub nieporozumień. Jak się prawnie asekurować? Czy są jakieś sposoby żeby się ustrzec niepewnych sytuacji? Czy są jakieś sposoby na zagwarantowanie, że obdarowany nie sprzedał mieszkania, które dostał? Co jest bardziej korzystne umowa darowizny czy testament?

Darowizna czy jednak testament?

Z punktu widzenia interesów stron, dla właściciela, korzystniejsze jest napisanie testamentu, w którym wskaże spadkobiercę, który odziedziczy mieszkanie po śmierci. Do dnia śmierci to właściciel będzie dysponował nieruchomością, podejmował w stosunku do niej wszystkie decyzje oraz będzie mógł ją obciążyć zaciągając pożyczkę lub nawet sprzedać. Do śmierci zachowa pełnię władzy nad posiadanym mieszkaniem a jednocześnie zdecyduje w testamencie, komu przypaść ma mieszkanie. Dopiero śmierć spowoduje zmianę właściciela.

Dla drugiej strony bardziej korzystne jest otrzymanie mieszkania w darowiźnie. Darowizna spowoduje zmianę właściciela nieruchomości, co powoduje, że osoba obdarowana będzie podejmować wszystkie władcze decyzje w stosunku do nieruchomości. Czyli obdarowany będzie mógł nieruchomość zadłużyć, wziąć kredyt hipoteczny a nawet sprzedać.

Czy można ograniczyć sprzedaż mieszkania przez obdarowanego?

Jeżeli mieszkanie zostało przekazane w darowiźnie, to nowy właściciel ma prawo dysponować otrzymaną własnością jak chce. Może nieruchomość sprzedać i nie można mu tego prawa ograniczyć. Nie ma prawnej możliwości żeby zakazać obdarowanemu sprzedaży mieszkania.

Jeżeli jednak ktoś chce przekazać mieszkanie bliskiej rodzinie, to sporządzając umowę darowizny mieszkania można zrobić to w dwojaki sposób zabezpieczając swój interes. Po pierwsze w umowie zastrzec można służebność osobistą mieszkania, polegającą na tym, że darczyńca będzie miał prawo dożywotnio zamieszkiwać w mieszkaniu. Druga możliwość to przekazanie nieruchomości umową dożywocia, która polega na tym, że darczyńca będzie miał zagwarantowane dożywotnie utrzymanie i prawo zamieszkiwania w mieszkaniu w zamian za przekazanie nieruchomości. Obydwie możliwości są korzystne dla darczyńcy, bowiem gwarantują mu ekwiwalent za przekazanie nieruchomości czy to w postaci służebności osobistej mieszkania czy w postaci obowiązku obdarowanego dożywotniego utrzymania darczyńcy na starość do jego śmierci.

Niewdzięczny obdarowany i cofnięcie darowizny.

Jeżeli obdarowany zachowuje się źle w stosunku do darczyńcy a zachowanie to jest rażące w ocenie społecznej, to jest możliwość odwołania darowizny. Podstawą i powodem do cofnięcia darowizny jest złe zachowanie obdarowanego, które musi być rażące. Aby odzyskać nieruchomość konieczne będzie złożenie oświadczenia o cofnięciu darowizny i żądaniu zwrotu a w razie niezastosowania się obdarowanego do żądania, złożenie odpowiedniego pozwu do sądu.

Kiedy zachowanie obdarowanego jest rażąco niewdzięczne?

Sądy traktują rażącą niewdzięczność, jako takie zachowania negatywne w stosunku do darczyńcy, które w jego odczuciu są bardzo krzywdzące. Czy zachowanie zostanie uznane za rażąco niewdzięczne podlegać będzie ocenie każdorazowo, stosownie do okoliczności danego przypadku. Jako przykład zachowań wypełniających cechę rażącej niewdzięczności mają np. porzucenie darczyńcy i nie interesowanie się nim i jego życiem, nieudzielenie pomocy w chorobie, przestępstwa skierowane wobec darczyńcy, groźby użycia przemocy, zastraszanie.